Türkçede -i hali isimlerin sonuna bir “e” harfi eklenerek yapılır. Eve, çocuğa, anneye, babaya, … gibi. Almanca’da ise dativ -e hali, -i halinde olduğu gibi tanımlıkları değiştirmek suretiyle meydana getirilir. Aşağıda bölümlerde tanımlıkların -e halinde ne şekilde değiştiğini inceleyeceğiz.
der dem
die der
das dem
die den + n
(çoğul)
- Görüldüğü gibi, der ve das tanımlıkları -e halinde dem, die tanımlıkları ise der şeklini almaktadır.
| YALIN HAL | -E HALİ |
| der Schüler (öğrenci) | dem Schüler (öğrenciye) |
| die Frau (kadın) | der Frau (kadın) |
| das Kind (çocuk) | dem Kind (çocuğa) |
| der Vater (baba) | dem Vater (babaya) |
| die Tür (kapı) | der Tür (kapıya) |
| das Mädchen (kız çocuk) | dem Mädchen (kız çocuğa) |
| der Fahrer (şoför) | dem Fahrer (şoföre) |
| die Mutter (anne) | der Mutter (anneye) |
| das Bild (resim) | dem Bild (resime) |
- Çoğul halde ise ismin önündeki die tanımlığı den olur ve ismin sonuna bir “n” harfi eklenir.
| YALIN HAL | E HALİ |
| die Väter (babalar) | den Vätern (babalara) |
| die Bilder (resimler) | den Bildern (resimlere) |
| die Häuser (evler) | den Häusern (evlere) |
| die Freunde (arkadaşlar) | den Freunden (arkadaşlara) |
| die Katzen (kediler) | den Katzen (kedilere) |
| die Frauen (kadınlar) | den Frauen (kadınlara) |
| die Ohren (kulaklar) | den Ohren(kulaklara) |
Görüldüğü gibi, çoğulda sonlarına “-n” veya “-en” takıları alan isimlerin sonuna -e halinde ayrınca bir “n” harfi eklenmektedir.
Ein, eine ve kein, keine’nin -e halleri:
“Bir” anlamına gelen ein ve eine sözcükleri -e halinde einem ve einer olarak değişir. İsmin kendisinde bir değişiklik olmaz.
| ein eine |
einem einer |
Olumsuz cümlelerde kullandığımız kein, keine sözcükleri de aynen ein, eine gibi -e haline konur.
| ein – kein eine – keine …. – keine (çoğul) |
einem – keinem einer – keiner … – keinen + -n (çoğul) |
| YALIN HAL | E HALİ |
| ein Arzt (bir doktor) | einem Arzt (bir doktora) |
| eine Blume (bir çiçek) | einer Blume(bir çiceğe) |
| ein Auto (bir otomobil) | einem Auto (bir otomobile) |
| ein Hund (bir köpek) | einem Hund (bir köpeğe) |
| eine Gabel (bir çatal) | einer Gabel (bir çatala) |
| ein Haus (bir ev) | einem Haus (bir eve) |
| ein Baum (bir ağaç) | einem Baum (bir ağaca) |
| eine Tasse (bir fincan) | einer Tasse (bir fincana) |
| ein Fahrrad (bir bisiklet) | einem Fahrrad (bir bisiklete) |
Çoğulda isimlerin önünde ein, eine sözcükleri bulunmaz. Bu durumda çoğulda tanımlıksız olarak tek başına kullanılan isim, sonuna yine bir -n harfi eklenerek -e haline konur. Önünde yalın halde olduğu gibi hiçbir tanımlık bulunmaz.
| Tekil Yalın Hal | Çoğul Yalın Hal | Çoğul -E Hali |
| ein Gast bir misafir |
Gäste misafirler |
Gästen misafirlere |
| ein Buch bir kitap |
Bücher kitaplar |
Büchern kitaplara |
| ein Haus bir ev |
Häuser evler |
Häusern evlere |
Çoğulda sonlarına -n veya -en harfleri alan isimlere -e halinin çoğulunda yine bir -n harfi eklenmemektedir.
| ein Brief bir mektup |
Briefe mektuplar |
Briefen mektuplara |
| eine Tante bir teyze |
Tanten teyzeler |
Tanten teyzelere |
| eine Schule bir okul |
Schulen okullar |
Schulen okullara |
Yukarıdaki örneklerde Schule, Tante isimleri çoğul halde sonlarına zeten -n harfi eklendiği için çoğul -e halinde ayrıca bir -n takısı almamıştır. Kein sözcüğü -e halinde keinem, keine ise keiner halini alır.
| YALIN HAL | -E HALİ |
| kein Schüler | keinem Schüler |
| hiçbir öğrenci | hiçbir öğrenciye |
| keine Küche | keiner Küche |
| hiçbir mutfak | hiçbir mutfağa |
| kein Radyo | keinem Radio |
| hiçbir radyo | hiçbir radyoya |
| kein Garten | keinem Garten |
| hiçbir bahçe | hiçbir bahçeye |
| keine Tochter | keiner Tochter |
| hiçbir kız evlat | hiçbir kız evlada |
| kein Bild | keinem Bild |
| hiçbir resim | hiçbir resime |
Çoğulda ise isimlerin önünde keine kullanılmaktaydı. -E halinde keine sözcüğü keinen olur ve yanındaki çoğul ismin sonuna da -n harfi eklenir.
| kein Schneider | keine Schneider |
| hiçbir terzi | hiçbir terzi |
| keine Tür | keine Türen |
| hiçbir kapı | hiçbir kapı |
| kein Bett | keine Betten |
| hiçbir yatak | hiçbir yatak |
| kein Fuß | keine Füße |
| hiçbir yatak | hiçbir ayak |
| keine Bank | keine Banken |
| hiçbir banka | hiçbir banka |