Türkçe’de “Ahmet’in kitabı”, “adamın evi”, “kuşun kanadı” gibi bir ismin başka bir isme ait olduğunu gösteren ifadelere isim tamlaması denir. İsim tamlaması, ilk ismin sonuna bir -in takısı eklenerek yapılmaktadır. Bu -in takısı ses uyumuna bağlı olarak -nin, -nın, -un, -ün, -ın gibi şekillere girebilir. Sona eklenen bu takı yüzünden ismin bu haline -in hali denir.
Almancada isimler -i ve -i hallerinde olduğu gibi tanımlıkları değiştirilerek -in haline sokulur.
der ### des — (e)s
die ### der
das ### (e)s
die (çoğul) ### der (çoğul)
Tanımlığı der ve das olan isimler -in halinde sonlarına -s veya -es takısı alırlar.
- Der ve das tanımlıkları -in halinde değişerek des olur. İsmin sonuna da -s veya -es harfleri eklenir.
| YALIN HAL | -İN HALİ |
| der Mann (adam) | des Mannes (adamın) |
| der Arzt (doktor) | des Artes (doktorun) |
| der Freund (arkadaş) | des Freundes (arkadaşın) |
| der Vater (baba) | des Vaters (babanın) |
| der Lehrer (öğretmen) | des Lehrers (öğretmenin) |
| der Schneider (terzi) | des Schneiders (terzinin) |
| der Schüler (öğrenci) | des Schülers (öğrencinin) |
| das Haus (ev) | des Hauses (evin) |
| das Buch (kitap) | des Buches (kitabın) |
| das Heft (defter) | des Heftes (defterin) |
| das Kind (çocuk) | des Kindes (çocuğun) |
| das Fenster (pencere) | des Fensters (pencerenin) |
| das Kino (sinema) | des Kinos (sinemanın) |
| das Auto (otomobil) | des Autos (otomobilin) |
| das Mädchen (kız çocuk) | des Mädchens (kız çocuğu) |
| das Sofa (kanepe) | des Sofas (kanepenin) |
İn halinde -s veya -es takılarından hangisinin ismin sonuna ekleneceği hece sayısına bağlıdır. İsim tek heceli ise -in halinde sonuna -es eklenir, iki veya daha çok heceli ise sona sadece -s gelir.
Yukarıda örneklerde der Mann, der Arzt, der Freund, das Haus, das Buch, das Heft tek heceli olduğu için sonlarına -es eklenmiştir. Diğerleri çok heceli olduğundan sonlarına sadece -s gelmiştir.
* Die tanımlıklı isimlerin -in halinde sadece tanımlık değişir, sonlarına bir takı gelmez. Die tanımlığı -in halinde der olur
| YALIN HAL | -İN HALİ |
| die Familie (aile) | der Familie (ailenin) |
| die Apotheke (eczane) | der Apotheke (eczanenin) |
| die Frau (kadın) | der Frau (kadının) |
| die Tochter (kız evlat) | der Tochter (kız evladın) |
| die Straße (cadde) | der Straße (caddenin) |
| die Uhr (saat) | der Uhr (saatin) |
| die Hand (el) | der Hand (elin) |
* Çoğulda tüm isimlerin tanımlığı die olduğu için çoğul isimler de tanımlığı die olan isimler gibi -in haline konur. Çoğul isimlerin önünde bulunan die tanımlığı -in halinde der olur
| YALIN HAL | İN HALİ |
| die Mütter (anneler) | der Mütter (annelerin) |
| die Staaten (devletler) | der Saaten (devletlerin) |
| die Tische (masalar) | der Tische (masaların) |
| die Gärten (bahçeler) | der Gärten (bahçelerin) |
| die Autos (otomobiller) | der Autos (otomobillerin) |
| die Gläser (bardaklar) | der Gläser (bardakların) |
| die Brillen (gözlükler) | der Brillen (gözlüklerin) |
Ein, eine’nin -in hali
“Bir” anlamına gelen ve tanımlığı der, das olan isimlerin önünde bulunan ein sözcüğü -in halinde eines olur. İsmin sonuna da yine -s veya -es eklenir.
Tanımlığı die olan isimlerin önüne gelen eine ise -in halinde einer şeklinde değişir. İsmin sonuna hiçbir takı gelmez.
Çoğul halde ein, eine kalktığı için ismin çoğul hali tek başına -in halinde de aynen tekrarlanır.
Olumsuz cümlelerde kullanılan kein, keine de ein, eine gibi -in haline konur.
| ein | eines — (e)s |
| eine | einer |
| keine | keines — (e)s |
| keine | keiner |
| keine (çoğul) | keiner (çoğul) |
Ein, eine’de meydana gelen değişiklikler dışında -in hali için önceki bölümlerde gördüğümüz tüm kurallar aynen burada da geçerlidir.
| YALIN HAL | -İN HALİ |
| ein Vogel (bir kuş) | eines Vogels (bir kuşun) |
| ein Schüler (bir öğrenci) | eines Schülers (bir öğrencinin) |
| eine Vase (bir vazo) | eines Hundes (bir köpeğin) |
| ein Bus (bir otobüs) | eines Busses (bir otobüsün) |
| ein Kind (bir çocuk) | eines Kindes (bir çocuğun) |
| ein Mädchen (bir kız çocuk) | eines Mädchens (bir kız çocuğun) |
| ein Zimmer (bir oda) | eines Zimmers (bir odanın) |
| eine Vase (bir vazo) | einer Vase (bir vazonun) |
Özel İsimlerin -İn Hali |
|
| Özel isimler sonlarına -s eklenerek -in haline konur. | |
| Mehmets | Mehmet’in |
| Hanss | Hans’ın |
| Osmans | Osman’ın |
| Brigittes | Brigitte’nin |
| Frau Müllers | Bayan Müller’in |
| Hernn Maiers | Bayan Maier’in |
Önlerinde “bey, bay” anlamına gelen Herr sözcüğü bulunan özel isimler -in haline konurken isme -s harfi eklendiği gibi Herr sözcüğünün arkasına da -n harfi gelir.