ALMANCA SIFATLARIN KARŞILAŞTIRILMASI / DIE KOMPORATION DER ADJEKTIVE
Sıfatlar sahip oldukları özelliklerin, ifade ettikleri niteliklerin derecelendirilmesi bakımından Almancada die Komparation veya die Vergleichsformen olarak adlandırılan ve karşılaştırma derecesi olarak tanımlanan dört halden veya şekilden birinde bulunur.
Kademeli olarak farklılığı ifade eden bu dört derece şunlrdır:
1. Der Positiv Tabii derece
2. Der Komparativ Daha üstünlük derecesi
3. Der Superlativ En üstünlük derecesi
4. Der Elativ Çok üstünlük derecesi
Bunlardan şekil ve yapı olarak der Superlativ ile der Elativ dereceleri aynıdır ve aralarında bir fark yoktur. Alman grameri sadece cümle içinde kullanılış açısından böyle bir ayırım yapmaktadır.
DER POSITIV / TABİİ DERECE
Der Positiv, sıfatın şimdiye kadar gördüğümüz ve kullandığımız normal şeklidir.
jung (genç) / stark (kuvvetli)
groß (büyük) / nützlich (yararlı)
lang (uzun) / weich (yumuşak)
DER KOMPARATIV / DAHA ÜSTÜNLÜK DERECESİ
Aynı özellik veya nitelikleri paylaşan iki şahıs veya cismin birbirlerinden farklı olduğunu ifade etmek için daha üstünlük derecesi kullanılır. Bu dereceyi yapmak için sıfatın sonuna -er eklenir.
| klein | (küçük) | kleiner | (daha küçük) |
| schön | (güzel) | schöner | (daha güzel) |
| billig | (ucuz) | billiger | (daha ucuz) |
| reich | (zengin) | reicher | (daha zengin) |
| dick | (kalın) | dicker | (daha kalın) |
| fleißig | (çalışkan) | fleißiger | (daha çalışkan) |
| schnell | (hızlı) | schneller | (daha hızlı) |
Daha üstünlük derecesinin teşkilinde dikkat edilmesi gereken birkaç küçük incelik vardır. Bu derece yapılırken bazı sıfatların içindeki sesli harflerden a, o, u üzerine nokta alarak ä, ö, ü olur.
| groß | (büyük) | größer | (daha büyük) |
| jung | (genç) | jünger | (daha genç) |
| alt | (yaşlı) | älter | (daha yaşlı) |
| lang | (uzun) | länger | (daha uzun) |
| arm | (fakir) | ärmer | (daha fakir) |
| schwach | (zayıf) | schwächer | (daha zayıf) |
| stark | (kuvvetli) | stärker | (daha kuvvetli) |
| hart | (sert) | härter | (daha sert) |
| warm | (sıcak) | wärmer | (daha sıcak) |
Sonu -el ve -er ile biten sıfatlarda ise daha üstünlük derecesinde bu son hecedeki “e” harfi atılır.
| teuer | (pahalı) | teurer | (daha pahalı) |
| dunkel | (karanlık) | dunkler | (daha karanlık) |
| sauer | (ekşi) | saurer | (daha ekşi) |
| edel | (asil) | edler | (daha asil) |
DER SUPERLATIV / EN ÜSTÜNLÜK DERECESİ
Bu derece, bir şahıs veya cismi niteleyen ve tarif eden sıfatın diğer benzerleri arasında en üstün düzeyde olduğunu anlatmak için kullanılır. Der Superlativ, sıfatın normal şeklinin sonuna -st veya -est eklenerek yapılır.
| klein | (küçük) | kleinst | (en küçük) |
| schön | (güzel) | schönst | (en güzel) |
| fleißig | (çalışkan) | fleißigst | (en çalışkan) |
| bunt | (renkli) | buntest | (en renkli) |
| süß | (tatlı) | süßest | (en tatlı) |
| wenig | (az) | wenigst | (en az) |
| weit | (geniş) | weitest | (en geniş) |
Bu sıfatların bazılarının sonuna -st yerine -est eklendiği görülmektedir. Sıfatın sonuna -st veya -est takılarından hangisinin ekleneceği sıfatının hece adedine bağlıdır. Tek heceli ve sonları genellikle vurgulu okunan ve -d, -s, -sch, -sk, -ß, -t, -x, -z ve los, -haft harfleriyle biten sıfatların sonuna bu derece -est takılır:
| rasch | (çabuk) | raschest | (en çabuk) |
| spitz | (sivri) | spitzest | (en sivri) |
| sanft | (yumuşak) | sanftest | (en yumuşak) |
| bekannt | (ünlü) | bekanntest | (en ünlü) |
| hilflos | (aciz) | hilflosest | (en aciz) |
| glaubhaft | (inanılır) | glaubhaftest | (en inanılır) |
Der Komparativ’de olduğu gibi, tek heceli sıfatlarda bulunan a, o, u harfleri bu derecede de üzerlerine nokta alarak ä, ö, u olur.
| alt | (yaşlı) | ältest | (en yaşlı) |
| kalt | (soğuk) | kältest | (en soğuk) |
| lang | (uzun) | längst | (en uzun) |
| warm | (sıcak) | wärmst | (en sıcak) |
| rot | (kırmızı) | rötest | (en kırmızı) |
| gesund | (sağlıklı) | gesündest | (en sağlıklı) |
Normal günlük konuşmalarda a, o, u harflerinin noktalanmasına gittikçe az rastlanmakta ve bu noktalamanın yapılmaması artık yanlış sayılmamaktadır.
En üstünlük derecesindeki sıfatlar, normal birer sıfat gibi sıfat tamlamalarında tanımlıkla ismin arasında kullanılabilir. Bu takdirde en üstünlük derecesinin sonuna ismin hallerine göre gereken takılar eklenir.
| der älteste Lehrer | en yaşlı öğretmen |
| den ältesten Lehrer | en yaşlı öğretmeni |
| dem ältesten Lehrer | en yaşlı öğretmene |
| des ältesten Lehrers | en yaşlı öğretmeni |
| das billigste Kleid | en ucuz elbise |
| der kälteste Tag | en soğuk gün |
| die schönste Frau | en güzel kadın |
| die jüngsten Arbeiter | en genç işçiler |
| die ärmsten Menschen | en fakir insanlar |
Bunun dışında, en üstünlük derecesi cümle içinde tek başına kullanıldığı takdirde önüne an ile dem tanımlığının birleşmesinden meydana gelen am sözcüğü ile sonuna da -en takısı gelir.
| schönst | (en güzel) | am schönsten | (en güzel) |
| billigst | (en ucuz) | am billigsten | (en ucuz) |
| längst | (en uzun) | am längsten | (en uzun) |
| stärkst | (en kuvvetli) | am stärksten | (en kuvvetli) |
| größt | (en büyük) | am größten | (en büyük) |
| Dieser Schüler ist am fleißigsten | Bu öğrenci en çalışkandır |
| Sein Sohn ist am klügsten | Onun oğlu en akıllıdır |
| Dieses Bild ist am schönsten | Bu resim en güzeldir |
| Unser Vater ist am stärksten | Bizim babamız en kuvvetlidir |
| Dieses Zimmer ist am wärmsten | En sıcak bu odadır |
| Die Komparation der Adjektive Sıfatların Karşılaştırılması |
||
| Der Positiv | Der Komparativ | Der Superlativ |
| alt | älter | am ältesten |
| groß | größer | am gröBten |
| klein bekannt dunkel |
kleiner bekannter dunkler |
am kleinsten am bekanntesten am dunkelsten |
| leise | leiser | am leisesten |